Kust & Zee

Voor een rijke kust en een gezonde zee 5 ZWERFAFVAL TE LIJF IN EN LANGS RIVIEREN Slimmer en beter meten en onderzoeken Ook Rijkswaterstaat werkt als rivierbeheerder dagelijks aan het schoner maken van onze rivieren. Zij is bezig met de ontwikkeling van een meet- en onderzoeksmethode om hoeveelheden, samenstelling, hotspots en herkomst van zwerfafval in rivieren en op oevers beter in beeld te brengen. Hiermee wil Rijkswaterstaat meer inzicht krijgen in de omvang van het probleem. Ook wordt zo duidelijker of maatregelen werken en of extra maatregelen nodig zijn. Op dit moment laat Rijkswaterstaat proefprojecten uitvoeren. Verwacht wordt dat de methodiek in 2024 klaar is voor gebruik, waarna het ministerie van IenW besluit over structurele monitoring. Wereldwijd vormt de plasticsoep een bedreiging voor het milieu en de gezondheid van mens en dier. Dat probleem begint dichterbij dan je denkt, namelijk bij jou in de buurt. Plastic en ander afval van bedrijven en consumenten komt vanaf de straat in het water en in de rivieren terecht die weer uitkomen in zee. Daar draagt het bij aan de gigantische plasticsoep . Maar welk afval drijft er eigenlijk in rivieren en ligt op onze oevers? Daar weten we door onderzoek van de laatste jaren gelukkig steeds meer van. In het project Schone Rivieren gebeurt dat in het rivierafvalonderzoek. Onderzoekers en vrijwilligers Schone Rivieren brengt met ruim 1.100 vrijwillige onderzoekers langs alle grotere rivieren in Nederland de plasticvervuiling in kaart. Ruim 5.000 vrijwilligers ruimen ook regelmatig afval op de rivieroevers op. Zo werken veel inwoners van Nederland, samen met bedrijven en overheden, aan een gemeenschappelijk doel: plasticvrije rivieren in Nederland in 2030. Het Schone Rivieren onderzoek Schone Rivieren is een initiatief van IVN Natuureducatie, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee. Sinds 2017 verzamelen vrijwilligers gegevens over rivierafval. Een aantal feiten en cijfers op een rij: • Ruim 1.100 vrijwillige onderzoekers zijn inmiddels opgeleid. Zij doen in het voor- jaar en in het najaar op vaste trajecten van 100 meter onderzoek naar rivierafval. • Tussen 15 februari en 15 maart 2021 zijn 512 oevers onderzocht. • Op die oevers zijn 210.000 stuks afval gevonden en geturfd. • Gemiddeld was dit 409 stuks afval per 100 meter rivieroever. Ten opzichte van vorig jaar is dit een afname (454 stuks). Bij deze ontwikkeling past wel een kant- tekening. Het is namelijk vaak onduidelijk of vlak voor de meting lokale vrijwilligers een opruimactie hebben gehouden. • Meer dan 84 procent van het gevonden afval is plastic. • De top 5 bestaat uit: 1. ondefinieerbare stukjes zacht plastic, 2. hard plastic, 3. piepschuim, 4. snoep-, chips- en snackverpakkingen en 5. plastic flesjes. • Er zijn 26 zogenaamde hotspots aangetroffen: locaties met meer dan 1.200 stuks afval per 100 meter. Gemiddeld liggen er drie wegwerpbekers per 100 meter rivieroever Coronaverschijnsel ‘coffee-to-go’ veroorzaakt afvalberg van wegwerpbekers Coffee to go? Neem je eigen beker mee! Schone Rivieren is dit jaar een campagne gestart om ervoor te zorgen dat mensen gaan kiezen voor de herbruikbare beker. Jaarlijks worden er in Nederland maar liefst drie miljard koffiebekers weggegooid, meer dan honderd per persoon. Schone Rivieren pleit daarom voor een verbod op gratis bekers voor eenmalig gebruik of ten minste een verplichte extra bijdrage. Voor veel Nederlandse thuiswerkers is het tijdens de coronapandemie het uitje van de dag geworden: coffee to go. Schone Rivieren vindt het prima dat de lokale horeca gesteund wordt, maar pleit ervoor om dat duurzaam te doen. Met een herbruikbare beker standaard in je tas kun je dat heerlijke kopje koffie of thee gewoon in je eigen beker laten schenken. Zolang er nog geen verbod is, wil Schone Rivieren minimaal een verplichte bijdrage op wegwerpbekers. Recent onderzoek toont aan dat consumenten hierdoor eerder bereid zijn een eigen herbruikbare beker mee te nemen. Sommige kiosken spelen hier nu al op in. Op NS-stations krijg je bij KIOSK zelfs een kleine korting op je coffee-to-go als je een eigen beker meeneemt. Lees meer over aanpak zwerfafval op zee en aan de kust vanaf pagina 6.